เชือกที่รัดต้นสะเดา

เชือกที่รัดต้นสะเดา

เชือกที่รัดต้นสะเดา

ครั้งก่อนที่มาที่นี่ ราว ๆ กลางเดือนมิถุนายนลมก็แรงพอสมควร ต้นสะเดาที่ปลูกไว้มันก็เลยเอียงไปตามลม

ก็เลยเอาเชือกไปผูกไว้ แต่ก็ไม่ทันคิดว่ามันจะโตเร็วขนาดนี้ เพราะก่อนหน้านี้มันแทบจะไม่โตเลย ผ่านไปปีสองปีโตนิดเดียว

พอผ่านไปเกือบสามเดือนกลับไปอีกที มันโตขึ้นผิดหูผิดตา เชือกที่เรามัดไว้กลับกลายเป็นสิ่งที่ทำร้ายมัน เพราะมัดแน่นไป คิดว่ามันจะไม่โต แต่มันดันโตเกินความคาดหมาย

เลยได้ความรู้ว่าถ้าจะมัดต้นไม้ก็อย่ามัดแน่น หรือจะใช้วิธีมัดที่กิ่งแทนก็ได้ อย่าไปมัดต้นโดยตรง ไม่อย่างนั้นก็จะทำให้เกิดอาการอย่างนี้ ซึ่งก็ทำให้ต้นไม้อ่อนแอ กว่าจะฟื้นตัวมันก็คงต้องใช้เวลา สู้เราทำให้ดีตั้งแต่แรกจะดีกว่า จะได้โตไปแข็งแรงไม่มีชะงัก

หญ้าเจ้าชู้

หญ้าเจ้าชู้

หญ้าเจ้าชู้

มาครั้งนี้หญ้าเต็มไปหมด โดยเฉพาะหญ้าเจ้าชู้ที่ติดถุงมือ เสื้อผ้ามาในระหว่างทำงาน

เวลาที่พักเหนื่อยจากการถางหญ้า ก็คือเวลาที่จะมาดึงฝักหญ้าเจ้าชู้ออกนี่แหละ ติดเต็ม ติดทั่วไปหมด ดึงใส่ขันแล้วเอาไปใส่เตาตอนทำอาหาร จะได้ไม่เพิ่มจำนวนมาก

หรือบางมุมก็ต้องดึงดอกหญ้าเจ้าชู้ออกก่อนเลย เพราะเยอะมาก ถ้าเกี่ยวหญ้าก่อนก็ต้องมาเสียเวลาดึงหญ้าเจ้าชู้ที่ติดตัวมาทีหลังอีก ก็เลยได้เป็นช่อหญ้าเจ้าชู้อย่างที่เห็นในรูป

จริง ๆ หญ้าเจ้าชู้นั้นก็อันตรายเหมือนกัน หากหนามของมันปักและฝังในเนื้อ ก็จะทำให้เจ็บปวด รำคาญได้ และการจะเอาออกนั้นก็ไม่ง่าย เพราะทั้งเล็ก ทั้งลึก บางทีต้องปล่อยทิ้งไว้เป็นอาทิตย์กว่าจะเอาออกได้

ใบสะเดา

ใบสะเดา

ใบสะเดา

ที่นี่มีต้นสะเดาปลูกอยู่บ้าง ซึ่งผมก็ซื้อมาปลูกเพิ่มเหมือนกัน เพราะสะเดานั้นโตเร็ว ต้นตรง ให้ร่มเงาได้ไว แถมใบยังมีคุณค่า แล้วยังกินได้อีก

สารพัดประโยชน์จริง ๆ สำหรับต้นสะเดา นี่ก็ค่อย ๆ ริดกิ่ง แล้วเอามาเด็ดใบออกมาคลุมและผสมกับดิน ถ้ารูดใบออกตอนสด ๆ จะรูดได้ง่าย

ใบสะเดานี่เขาเอามาขายกันด้วยนะ เขาเอาไว้กันแมลง ใบแห้งเขาก็ขาย พวกน้ำหมักใบสะเดาเขาก็เอาไว้ฉีดพ่นป้องกันแมลงกัน แต่ถ้าเราปลูกไว้เองนี่จะมีใช้ไปตลอด ดีสุด ๆ

เมล็ดข้าวโพด

เมล็ดข้าวโพด

เมล็ดข้าวโพด

ปลูกข้าวโพดไว้ตั้งแต่สามเดือนก่อน แบบว่าปลูกเล่น ๆ ที่เหลือ พอมาถึงคราวนี้ตอนแรกนึกว่าตายหมด เพราะหญ้าโตคลุมสูงกว่าต้นข้าวโพดอีก

แต่พอลองแหวก ๆ หญ้าดูก็เห็นต้นข้าวโพด เห็นฝักข้าวโพดเลยปลิดออกมา

ข้าวโพดที่ปลูกนั้นจำได้ว่ามีสองพันธุ์ ที่แน่ ๆ คือข้าวโพดข้าวเหนียว ส่วนอีกพันธุ์น่าจะเป็นข้าวโพดป๊อปคอน แต่มันก็จำได้ไม่แน่ว่าอาจจะมีพันธุ์อื่นมาผสม ๆ ตอนปลูกก็ได้ เพราะถ้าต้นไหนตาย เราก็ลงเมล็ดไปเสริม

ทีนี้เท่าที่เห็นมันได้เมล็ดมาสามแบบ ฝักล่างนี่ข้าวโพดข้าวเหนียวแน่ ๆ กลางนี่ไม่แน่ใจ เหมือนข้าวโพดบ้าน ๆ ทั่วไป แต่บนสุดนี่ไม่คุ้นเลย ฝักก็สีม่วง ก้านก็สีม่วง ถ้าเมล็ดม่วงก็คงจะพอเดาได้ แต่เมล็ดดันเหลือง เดี๋ยวจะลองปลูกในรอบหน้า ตอนนี้แยกถุงและจดลักษณะไว้แล้ว

กระถินคลุมดิน

กระถินคลุมดิน

กระถินคลุมดิน

กระถินเป็นพืชที่โตเร็วมาก ตอนผมมาอยู่ที่นี่แรก ๆ ไม่รู้จะทำยังไงกับมันดี เลยได้แต่ตัดไปทิ้ง

ต่อมารู้ว่าใบมันก็เอามาปรุงดินได้ดีก็เอามาวางกอง ๆ ไว้บนแปลงผัก รอให้มันแห้ง แล้วค่อยสบัด ๆ ให้ใบมันร่วงลงบนแปลงผัก

ล่าสุดใช้วิธีหักกิ่งกระถินมาแล้วรูดก้านลงไปเลย ถ้าสด ๆ จะรูดได้ง่าย ถือเป็นงานที่เอาไว้พักจากงานหนัก ๆ เช่นงานขุด งานตัด ฯลฯ

แถวบ้านจะมีชาวบ้านมาตัดกระถินไปให้แพะกิน แสดงว่ามันมีคุณค่าทางอาหารมาก ถ้าเอามาใส่ดินไปเรื่อย ๆ ผักที่ปลูกคงจะงาม

ไชยา

ไชยา

ไชยา

กลับมารอบนี้ที่ดูจะเข้าท่าที่สุดก็ไชยานี่แหละ โตพอจะกินได้ น่าจะได้สองมื้อต่อต้นนะ ปลูกเอาไว้ สี่ต้น ต้นนี้งามที่สุด

เดี๋ยวกินเสร็จก็เอาไปปักชำต่อ เห็นมันงามแล้วก็มีกำลังใจจะขยาย เพราะตอนแรกปักเป็นปียังไม่โตเลย ดินที่นี่เป็นดินไร่เก่าที่ถูกใช้อย่างเดียว ไม่ได้บำรุงเลย แถมที่นี่ยังแดดแรง ลมแรง ต้นไม้เลยออกไปทางขาดน้ำกันเยอะ

[1] ผ่านไปเกือบสามเดือน หญ้างามเหลือเกิน

diary-0001-ผ่านไปเกือบสามเดือน

1. ผ่านไปเกือบสามเดือน หญ้างามเหลือเกิน

ไม่ได้มาที่บ้านสวน(ที่ยังไม่เป็นสวนสักที) มาเกือบสามเดือน มาถึงก็พบว่า หญ้ารกมาก บางมุมก็สูงเกือบสองเมตร บังแปลงผักที่ทำไว้มิดเลย ก็ค่อยๆ ทำไป ถือว่าได้ปุ๋ยฟรี

เรื่องเก่า ๆ มีเวลาค่อยย้อนไปเขียนแล้วกันนะ เล่ากันตั้งแต่ปัจจุบันนี่แหละ เป็นไงมาไงก็ติดตามกันไป

วอเตอร์เครสฮาวาย กับการรอคอย

วอเตอร์เครสฮาวาย กับการรอคอย

วอเตอร์เครสฮาวาย กับการรอคอย

ผักที่เห็นในรูปนี้ ได้มาจากสวนของพี่จิตอาสาในเครือข่ายของแพทย์วิถีธรรม เป็นวอเตอร์เครสใบใหญ่ ที่ใบของมันนั้นจะใหญ่เป็นปกติ ซึ่งต่างจากอีกพันธุ์หนึ่งที่ต้องเอาเข้าร่มใบถึงจะใหญ่ แต่ถึงจะเข้าร่มและบำรุงดีแค่ไหนใบก็ไม่ใหญ่ขนาดนี้ ต้นนี้ผมปลูกไว้หน้าบ้าน ตากแดด ให้น้ำตามแต่ฝนตก แต่ใบก็ยังใหญ่อย่างที่เห็น

ใบใหญ่แบบนี้กินง่ายกว่าใบเล็ก เรียกว่าเป็นชิ้นเป็นอันมากกว่า ส่วนพวกใบเล็กนี่ก็เอาไปปั่นเป็นน้ำสมุนไพรฤทธิ์เย็นไป พอมีใบใหญ่ ก็เลยจะเอาแบบใบใหญ่มากินเป็นผักสดแทน

ผมเคยอยากได้เจ้าวอเตอร์เครสพันธุ์นี้มานาน ซึ่งเคยเห็นจากรูปที่เขาเอามาแบ่งกันดูในกลุ่มเฟสบุค เขาเรียกมันว่า “วอเตอร์เครสฮาวาย” ผมดูจากองค์ประกอบแล้วก็น่าจะเป็นพันธุ์เดียวกับที่มีตอนนี้ แต่ตอนนั้นก็ไม่ง่ายเลยที่จะดับความอยากได้ลงได้

สมัยก่อนที่ผมเลี้ยงไม้ประดับนี่เรียกว่าอยากได้อะไรก็ต้องพยายามหามาให้ได้ แต่ก็ไม่ได้อยากจนเกินฐานะมากนัก อย่างไม้ประดับในกระถาง 4 นิ้วต้นน้อยๆ เท่ากล่องไม้ขีด จะซื้อในราคา 500 บาทก็คงจะเป็นเรื่องธรรมดาในสมัยนั้น เรียกว่าอยากได้อะไรก็จะพยายามเสาะหา แสวงหาให้ได้มา แน่นอนว่าไอ้ที่แพงกว่านั้นก็มี แต่โชคยังดีที่ผมยังไม่ได้ถลำลึกไปขนาดนั้น

พอมาเจอวอเตอร์เครสฮาวายนี่ก็อยากได้ พิจารณาประโยชน์ต่าง ๆ ของมันดูแล้ว ไม่ว่ายังไงก็ดีกว่าพันธุ์เดิมที่มี ใบใหญ่กว่าเดิมและดูไม่รกเท่าเดิม ความอยากได้นี่มันก็ทำให้ทุกข์ เพราะอยากได้แต่มันแสวงหาไม่ได้ไง ตอนนั้นมันไม่มีขายอยู่ทั่วไป ในอินเตอร์เน็ตก็ไม่มีขาย มีแต่เขาปลูกกันเองแล้วแบ่ง ๆ กัน ไอ้เราจะไปขอนี่ก็รบกวนเขามากไป เพราะเคยมีประสบการณ์ ขอรับเมล็ด, แลกเปลี่ยนต้นไม้ ทำให้รู้ว่ามันเป็นเรื่องยุ่งยากพอสมควร

ก็เลยเลือกที่จะอดทนรอ รอให้มันมาตามธรรม ให้มันเป็นไปตามเหตุอันสมควร ได้เมื่อควรจะได้เท่านั้น ไม่ไปเร่งรัด ไม่ต้องไปแสวงหา แต่จะแค่คิดเอานี่มันไม่ง่ายนะ ความอยากมันไม่ตายแค่พิจารณากันตื้น ๆ หรือจะใช้ปล่อยวางกันซื่อ ๆ นี่มันเอากิเลสไม่อยู่หรอก

มันต้องพิจารณาโทษของความอยาก ความใจร้อน เร่งผล อยากได้ไว ๆ ฯลฯ ให้มันเห็นความจริงว่า กิเลสของเรานั้นมันไม่งามเพียงใด มันถึงจะจางคลายลงไปได้ อย่างน้อยผมก็ทำให้มันจางลงในระดับที่มันไม่ไปเบียดเบียนใคร และไม่ทำให้ตัวเองต้องทนทุกข์เพราะความอยากนั้น

สุดท้ายก็ยินดีที่จะรอนั่นแหละ ก็รอเป็นปีเหมือนกันนะ พอไม่ได้มีความอยากมันก็ลืม ๆ ไป จนไปเห็นที่สวนของพี่จิตอาสา แต่ก็ไม่ได้วิ่งเข้าไปตะครุบทันทีนะ ก็รู้ว่ามันมีประโยชน์ ถ้าได้มันมาก็จะดี แต่ถ้าไม่ได้ก็ไม่เป็นไร มันยังไม่ถึงรอบของมัน สุดท้ายเขาก็ช่วยตัดมาให้ 5 กิ่งอ้วน ๆ ซึ่งก็ได้เอามาขยายพันธุ์ต่อที่บ้านในที่สุด

ก็ลองกินไปรอบหนึ่ง ตอนนี้ก็ค่อยๆ ขยายพันธุ์อยู่ จากกระถางหนึ่งไปสู่อีกกระถางหนึ่ง พอมันโตเราก็ตัดยอดไปปักชำเพิ่ม ยังไม่รีบกินหรอก กินผักอื่น ๆ ไปก่อน มันมีประโยชน์ก็จริง แต่ก็ต้องใจเย็น ๆ ต้องอดทน ต้องรอ ผมว่าการรอคอยนี่มันงดงามนะ การที่เราใจเย็นอดทนรออะไรได้นี่มันดีมากเลย แม้มันจะอยู่ตรงหน้าแล้วก็อดทนให้มันมาถึงจริง ๆ ไม่รีบวิ่งเข้าไปหามัน เพราะไม่แน่มันอาจจะมาหลอกให้เราอยากเล่นก็ได้ เราอยากเราก็ทุกข์ แล้วเราจะไปเปิดโอกาสให้เราทุกข์ให้มันโง่ทำไม

มดกับการเพาะเมล็ด

มดกับการเพาะเมล็ด

มดกับการเพาะเมล็ด

ผมเจอกับปัญหาที่เมล็ดถูกมดกิน ลงดินไปเท่าไหร่ก็หายเท่านั้น ไม่เคยงอกขึ้นมา จนสังเกตุเห็นว่าหลุมที่ได้หยอดเมล็ดไปนั้นมีร่องรอยของมด
ซึ่งมดจะเข้าไปกัดกินเมล็ดพันธุ์ก่อนที่จะงอก หรือหลังจากงอกเป็นต้นอ่อนแล้วมันก็ยังกินอยู่บ้าง ทำให้อัตราการรอดน้อย ถ้ารอดก็ไม่ค่อยแข็งแรงเท่าไหร่

ก็เลยลองเพาะเมล็ดโดยใช้ถาดรองน้ำ พอดีไม่มีวัสดุเลยเอาอ่างผสมปูนสองอันมารองน้ำกันมด จริงๆอะไรก็ได้ที่สร้างพื้นที่เป็นน้ำไม่ให้มดเข้ามา สรุปก็เป็นทางเลือกที่ดี เมล็ดมีการงอกตามปกติ

ซึ่งวิธีเลี่ยงมดนี้อาจจะลำบากนิดหน่อยที่ต้องหาวัสดุอุปกรณ์มาแก้ปัญหา หลายคนอาจจะคิดว่าถ้าใช้สารเคมีก็ไม่ต้องยุ่งยาก แต่ผมคิดว่าการเลี่ยงสารเคมี รวมทั้งหลีกเลี่ยงวิธีการที่จะไปเบียดเบียนชีวิตสัตว์นั้นเป็นทางเลือกที่ดีกว่า

การเรียนรู้ กับการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ

ธรรมชาตินั้นคือสิ่งหนึ่งที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา การเรียนรู้กับธรรมชาติคือการเรียนรู้และรู้จักกับการเปลี่ยนแปลงแห่งความจริง ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้เลย

ผมเองเป็นคนที่ชอบปลูกต้นไม้มาตั้งแต่เด็ก จริงๆจะบอกว่าชอบปลูกต้นไม้มันก็ไม่ตรงเสียทีเดียว ต้องบอกว่าผมชอบมองอะไรที่มันเติบโตมากกว่า นอกจากต้นไม้แล้ว ยังจะมีอะไรที่เติบโตอย่างที่เราสามารถดูได้ทุกวันได้อีก หลายคนอาจจะบอกว่ามีสัตว์เลี้ยงเช่น หมา แมวนั่นไง แต่ผมก็ต้องตอบว่าบทมันก็ต่างไปจากปลูกต้นไม้ เพราะการดูแลสัตว์เลี้ยงกับการดูแลต้นไม้นั้น มีความแตกต่างกันอย่างมาก และสุดท้ายผมก็เลือกมองการเติบโตของต้นไม้มากกว่า

การเรียนรู้ กับการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ

ต้นไม้นี่ถือเป็นจุดเริ่มต้นของธรรมชาติ สัตว์ก็กินพืช คนก็กินพืช แล้วพืชกินอะไร? แสง น้ำ ความชื้น อากาศ ธรรมชาติของพืชเติบโตและเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป พืชในธรรมชาติอย่างป่า ภูเขานั้น มีการเติบโตเปลี่ยนแปลงที่เป็นวัฏจักรและเกื้อหนุนกันระหว่างสิ่งมีชีิวิตและสิ่งไม่มีชีวิต

การกำเนิดกับการเปลี่ยนแปลง

ผมเรียนรู้การเปลี่ยนแปลงหลายๆอย่างจากพืช หรือต้นไม้ ภาพที่ติดตาอยู่ตั้งแต่สมัยเด็กคือเมล็ดข้าวโพดที่ซื้อมาจากห้างแห่งหนึ่ง อยู่ในซองผักทั่วไป ผมเพาะลงที่หน้าบ้านเล็กๆ หยอดเป็นหลุม ไม่กี่วันต่อมา ต้นข้าวโพดน้อยๆทำให้ผมประหลาดใจกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น กับขนาดของมัน ต้นข้าวโพดโตเร็วมากๆ แต่สุดท้ายความทรงจำก็จบลงแค่นั้น และมันคงไม่ได้โตต่อด้วยสาเหตุใดสาเหตุหนึ่ง

การเปลี่ยนแปลงในระหว่างการเติบโต

ในระหว่างที่มีการเติบโต ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงหลายๆอย่างเกิดขึ้น ผมเรียนรู้ได้จากไม้ประดับเช่น กระบองเพชร หรือบอนสีที่ผมเลี้ยง ทุกๆขั้นตอนของการเติบโต มีจังหวะ มีปัจจัย มีฤดู และมีสิ่งอื่นๆอีกมากมายที่ส่งผลต่อการเติบโตของต้นไม้ต้นหนึ่ง ลองนึกดูว่าไม้ประดับเช่นกล้วยไม้ กว่าจะได้ดอกงามๆ ต้องให้สารเคมีกี่ชนิดกัน การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้สามารถเกิดจากมือของเราก็ได้ หรือจากธรรมชาติก็ได้เหมือนกัน

ผมสังเกตุว่าต้นไม้เองก็มีวัย เหมือนกับวัยของคนเรานี่แหละ วัยต้นกล้า วัยรุ่นของต้นไม้ วัยสืบพันธุ์ หรือต้นไม้ยืนต้นก็จะดำรงชีวิตไปเรื่อยๆจนกว่าจะอ่อนแอและตายไป

การเปลี่ยนแปลงไปสู่ซากบนพื้นดิน

หลายครั้งที่ผมได้เห็นการตาย หรือการหยุดการเจริญเติบโตอย่างถาวรของต้นไม้ ผมเองเคยคิดว่าผมชอบการเติบโต แต่พอมามองการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความตายของต้นไม้แล้ว ผมกลับค้นพบเรื่องใหม่ที่ตัวเองไม่รู้ ซึ่งซ่อนอยู่ในใจของผมเอง ผมสนใจการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความตายนี้ด้วย

สรุปแล้วจริงๆ ผมเองคงจะชอบการเปลี่ยนแปลง ถ้าเรียกว่าชอบคงไม่ถูกตรงประเด็นนัก อาจจะเรียกได้ว่า ผมมักจะได้เรียนรู้จากการสังเกตุการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติไม่ว่าจะร้ายหรือดี หรือจริงๆแล้ว คำว่าร้ายและดีนั้น คนเราคงตัดสินเอาเองตามผลประโยชน์ของตนมากกว่า บางทีการจากไปของบางสิ่งก็อาจจะดีก็ได้ บางทีการเกิดของอีกสิ่งก็อาจจะไม่ดีก็ได้ใครจะรู้ เพราะมันขึ้นอยู่กับผลประโยชน์ของแต่ละคนจริงๆ

เมื่อการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น คนทีไ่ด้ประโยชน์ก็จะสนับสนุน คนที่เสียประโยชน์ก็จะต่อต้าน ซึ่งก็จะมีผลที่ตามมาอย่างแน่นอน ถ้าการเปลี่ยนแปลงนั้นทำให้ธรรมชาติเสียประโยชน์ล่ะ ผลที่ตามมาคืออะไร?

สวัสดี