ช่วงนี้ค่อนข้างจะเห็นข่าวว่าเพื่อน ๆ มีลูกกันเยอะ เวลาเขาประกาศก็จะมีคนไปยินดี ดีใจกับเขาด้วย ถ้ามองกลับไปสมัยก่อนเราก็คงจะเป็นแบบนั้นนั่นแหละ
แต่เดี๋ยวนี้มันทำใจตามเขาไม่ได้นะ มันไม่เห็นสุขในนั้นเลย เห็นทุกข์แท้ ๆ ทุกข์เน้น ๆ ทุกข์นาน ๆ จะให้ยินดีก็ยินดีไม่ออกหรอก เพราะมันสงสารเขา ที่เขาหลงในสุขลวง หลงในลาภลวง เข้าใจว่าสิ่งที่ได้เป็นคุณค่าที่ควรได้
ถ้ามีลูกคนหนึ่งนะ ทุกข์อย่างน้อย ๆ แบบกลม ๆ ก็ยี่สิบปี กว่าจะเลี้ยง กว่าจะโต ซึ่งจริง ๆ ก็ทุกข์ตลอดไปนั่นแหละ เขาอยู่ก็เป็นทุกข์ เขาตายก็ทุกข์ เขาตายไปแล้วก็ยังทำทุกข์ทับถมตนได้อีก
กิเลสมันลวงเก่งมากเลยนะ พอมันเป็นของฉัน ลูกของฉันนี่มันหลงเลย ถ้าอยากเลี้ยงเด็กจริง ๆ อยากสร้างคนดี ก็มีเด็กด้อยโอกาสในโลกอีกตั้งเยอะแยะให้เลี้ยง จะกี่คนก็เลี้ยงไป ทุกข์เหมือนกัน แต่น้อยกว่ามีของตัวเอง เพราะมีเองนี่มันจะใส่อัตตาไปผสมเสียเยอะ ลูกของฉัน เลือดเนื้อของฉัน ใส่ความเชื่อไปว่าเขาจะดีอย่างนั้นอย่างนั้น ตามที่ฉันมี ฉันเป็น ฉันสร้าง … คนเราก็เชื่อมั่น มั่นใจในตัวเองไปตามฤทธิ์ของกิเลสนั่นแหละ
จะร่ายทุกข์ เหตุแห่งทุกข์กันก็คงจะยาวหลายหน้า เอาตามประเด็นที่ยกมา คือได้สุขสมใจแว็บเดียว สุขก็สุขตอนที่ตนได้ตามที่ตนยึดมั่นถือมั่นไว้ มันก็ได้บ้าง แต่ทุกข์นี่นาน เรียกว่ายี่สิบปียังน้อย เพราะจริง ๆ มันหลายภพหลายชาติ พอเข้าไปยึดแล้วไม่คลายยาก ดีไม่ดีตาบอดยิ่งกว่าหลงสามีภรรยาอีก ลูกนี่ทั้งดื้อทั้งเกเร ก็ยังรักยังหลง นี่ถ้าเป็นเด็กคนอื่นทำก็คงด่าไปแล้ว แต่พอเป็นลูกตัวเองนี่มือไม้อ่อน กิเลสนี่มันมีอำนาจจริง ๆ
แล้วยิ่งถ้ามาศึกษาธรรมแล้วไปมีลูกนะ เกือบจะเรียกว่าจบกันได้เลย เพราะต้องเอาเวลาส่วนใหญ่ไปดูแลลูกและครอบครัว ลำพังดูแลคู่ครองก็ต้องเสียเวลามากอยู่แล้ว ยังต้องเอาเวลาไปดูแลลูกอีก ยิ่งห่างกลุ่มนานก็ยิ่งจมลงไปเรื่อย ๆ ครอบครัวส่วนมากเขาก็พากันเสพตามกิเลสว่านั่นแหละ เขาไม่พาลด ละ เลิกกันหรอก ชีวิตคู่ครอบครัว นี่มีแต่แสวงหาอบายมุข กาม โลกธรรม อัตตามาเสพกัน
คนนี่ติดสมมุติ แล้วก็ยึด เล่นพ่อแม่ลูกแล้วก็ยึดบทบาทไว้ ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะคลาย เห็นมาเยอะเหมือนกันนักปฏิบัติธรรมที่เขามีคู่ครองมีลูก เราคบคุ้นกับเขาไปจะเห็นความขาด ๆ เกิน ๆ ของเขาที่มีต่อครอบครัว แล้วใช่ว่าเราจะไปทักเขาได้ง่าย เขาก็เห็นว่าเราเป็นคนโสด เขาก็ไม่ได้สนใจความเห็นของเรา
แต่ที่เราโสด ไม่มีเมีย ไม่มีลูกน่ะ เพราะเรารู้โทษชั่วของมันไง รู้ว่ามันจะเป็นแบบนี้นี่แหละ ลากกันไป สอนก็ยาก จะไปทำดีก็ทำไม่ได้เต็มที่ ดีไม่ดีดึงเราไปลงนรกด้วยกันกับเขาอีก
ใครยังโสดอยู่ก็รักษาความโสดกันไปนะครับ ใครที่มีคู่ก็อย่าไปมีเลยลูกเนี่ย ประชากรโลกสมัยนี้ก็เยอะพออยู่แล้ว ไม่มีความจำเป็นใด ๆ ที่ต้องเพิ่ม คงจะขาดแต่คนเสียสละนี่แหละ ที่น้อยเหลือเกิน เพราะเขาเอาเวลาไปบำเรอลูกเมียกันหมดรึเปล่านะ?
เสียสละก็เป็นเรื่อง ๆ ไป อย่างเรื่องคู่นี่เราเสียสละคู่เรา เราปล่อยเลย คืนให้โลกเขาไป ใครจะเอาก็เอาไป แต่เราสละสิทธิ์ในการมีคู่ ก็จะเหลือผู้หญิงโสดในโควต้าของเราอย่างน้อย 1 คน ให้คนอื่นได้นำไปพิจารณาต่อ
ส่วนสละลูกนี่ก็แบบว่า … ผมเห็นส่วนมากเขารักลูกมากกว่าคู่ครองกันอีกนะ ดังนั้นเอาไว้ก่อนแล้วกัน น่าจะยากไป