เก็บเมล็ดมะเขือเทศ

เก็บเมล็ดมะเขือเทศ

เก็บเมล็ดมะเขือเทศ

การจะได้มาซึ่งเมล็ดมะเขือเทศนั้น โดยทั่วไปก็คงจะซื้อกันเป็นซอง ๆ จากที่เขาขาย แต่ผมไม่ค่อยเน้นซื้อเป็นซอง เพราะถ้าไม่จำเป็นจะลองเก็บเมล็ดเองมากกว่า

อย่างมะเขือเทศนี่ก็เป็นพืชที่เก็บเมล็ดง่าย โดยเฉพาะพันธุ์ที่มีขายกันทั่วไปในไทย แกนกลางจะมีแกนเดียว ทำให้จัดเก็บเมล็ดได้ง่าย แต่ถ้าเป็นพันธุ์ใหญ่ แบบมะเขือเทศยักษ์ จะตัดแกนไม่ง่ายแบบนี้

อย่างลูกนี้เป็นมะเขือเทศเขียว ไม่สุกเป็นสีแดง แต่พอสุกแล้วสีเขียวจะต่างกับตอนยังอ่อนอยู่ ก็เอามาผ่ากลาง แล้วก็เอามีดตัดแกน แค่นี้ก็เสร็จแล้ว เนื้อมะเขือเทศก็เอาไปกิน แกนก็เอาไปขูดเมล็ดออก

ส่วนเมล็ดที่ได้จะเอาไปล้างแล้วพึ่งให้แห้ง หรือพึ่งให้แห้งเลย หรือจะเอาไปปลูกเลยก็แล้วแต่สะดวก แกะเมล็ดออกจากแกนแล้ว แกนที่เหลือก็กินได้อีกนิดหนึ่ง หรือจะโยนทิ้งเป็นปุ๋ยก็ตามสบาย

เวลาผมเก็บเมล็ดมะเขือเทศก็ทำแบบนี้ทั้งหมด ไม่ว่ามะเขือเทศที่ซื้อมาหรือปลูกเอง มันก็เก็บเมล็ดง่ายดี แต่เห็นแบบนี้เขาขายเมล็ดกันแพงนะ ดีไม่ดีแพงกว่าลูกสดอีก ผมก็งง ๆ อยู่เหมือนกัน ว่าทำไมเมล็ดถึงแพงกว่าลูกสดในเมื่อเมล็ดเขาก็เอามาจากลูกสดอยู่ดี หรือส่วนนั้นจะเป็นค่าบริการนำเมล็ดออก ทำความสะอาด ใส่ซอง จัดจำหน่าย ???

ถ้าอะไรเราพอทำเองได้ เราก็ทำ ถ้ามันไม่ไหว หาไม่ได้จริง ๆ จะซื้อจะจ้างมันก็อีกเรื่องหนึ่ง แต่ผมว่ามะเขือเทศพวกพันธุ์ทั่วไป ไม่รู้จะซื้อเมล็ดไปทำไม ซื้อผลสดดีกว่า ได้ทั้งกิน ได้ทั้งเมล็ดเก็บเมล็ดมะเขือเทศ

การจะได้มาซึ่งเมล็ดมะเขือเทศนั้น โดยทั่วไปก็คงจะซื้อกันเป็นซอง ๆ จากที่เขาขาย แต่ผมไม่ค่อยเน้นซื้อเป็นซอง เพราะถ้าไม่จำเป็นจะลองเก็บเมล็ดเองมากกว่า

อย่างมะเขือเทศนี่ก็เป็นพืชที่เก็บเมล็ดง่าย โดยเฉพาะพันธุ์ที่มีขายกันทั่วไปในไทย แกนกลางจะมีแกนเดียว ทำให้จัดเก็บเมล็ดได้ง่าย แต่ถ้าเป็นพันธุ์ใหญ่ แบบมะเขือเทศยักษ์ จะตัดแกนไม่ง่ายแบบนี้

อย่างลูกนี้เป็นมะเขือเทศเขียว ไม่สุกเป็นสีแดง แต่พอสุกแล้วสีเขียวจะต่างกับตอนยังอ่อนอยู่ ก็เอามาผ่ากลาง แล้วก็เอามีดตัดแกน แค่นี้ก็เสร็จแล้ว เนื้อมะเขือเทศก็เอาไปกิน แกนก็เอาไปขูดเมล็ดออก

ส่วนเมล็ดที่ได้จะเอาไปล้างแล้วพึ่งให้แห้ง หรือพึ่งให้แห้งเลย หรือจะเอาไปปลูกเลยก็แล้วแต่สะดวก แกะเมล็ดออกจากแกนแล้ว แกนที่เหลือก็กินได้อีกนิดหนึ่ง หรือจะโยนทิ้งเป็นปุ๋ยก็ตามสบาย

เวลาผมเก็บเมล็ดมะเขือเทศก็ทำแบบนี้ทั้งหมด ไม่ว่ามะเขือเทศที่ซื้อมาหรือปลูกเอง มันก็เก็บเมล็ดง่ายดี แต่เห็นแบบนี้เขาขายเมล็ดกันแพงนะ ดีไม่ดีแพงกว่าลูกสดอีก ผมก็งง ๆ อยู่เหมือนกัน ว่าทำไมเมล็ดถึงแพงกว่าลูกสดในเมื่อเมล็ดเขาก็เอามาจากลูกสดอยู่ดี หรือส่วนนั้นจะเป็นค่าบริการนำเมล็ดออก ทำความสะอาด ใส่ซอง จัดจำหน่าย ???

ถ้าอะไรเราพอทำเองได้ เราก็ทำ ถ้ามันไม่ไหว หาไม่ได้จริง ๆ จะซื้อจะจ้างมันก็อีกเรื่องหนึ่ง แต่ผมว่ามะเขือเทศพวกพันธุ์ทั่วไป ไม่รู้จะซื้อเมล็ดไปทำไม ซื้อผลสดดีกว่า ได้ทั้งกิน ได้ทั้งเมล็ด

เมล็ดถั่วพุ่ม

เมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่ม

เมล็ดถั่วพุ่ม

ช่วงก่อนหน้านี้ฝนตกบ่อย อากาศชื้นเหมือนหน้าฝน ถั่วพุ่มเลยออกดอกออกฝักกันมาเต็มเลย ซึ่งก็ไม่ได้เก็บกินหรอก เก็บเมล็ดดีกว่า เพราะยังมีน้อยอยู่

เมล็ดที่เก็บก็จะเก็บจากฝักแห้งบ้าง ฝักที่เกือบแห้งบ้าง เก็บแล้วเอามาวางตากลมทิ้งไว้เดี๋ยวเมล็ดมันก็จะค่อย ๆ คายน้ำ มีขนาดเล็กลงและแข็งขึ้น ช่วงนั้นค่อยเก็บเข้าซอง

เมล็ดที่เห็นนี่ถ้าไปซื้อเมล็ดแบบซองก็คงต้องเสียเงินอย่างน้อย 10-20 บาทแน่นอน แต่เราเก็บเมล็ดมาปลูกต่ออย่างนี้ได้ คนส่วนมากเขาไม่ค่อยทำกันเพราะมีความเชื่อว่าคุณภาพมันจะตก แต่ผมมีความเชื่ออีกอย่างนะ เชื่อในการเอาตัวรอดตามธรรมชาติ เชื่อว่าเดี๋ยวมันก็พัฒนาตัวเองขึ้นมาเองแหละ ถ้ามันไม่รอด ก็แค่ปลูกไม่ขึ้น ไม่ออกผล เราก็ไม่ได้เมล็ดต่อเท่านั้นเอง แต่ถ้ามันได้ผล ได้เมล็ดต่อ แสดงว่ามันปรับปรุงตัวได้

งานเมล็ดพันธุ์เป็นงานหนึ่งที่จำเป็นต้องทำ แต่ไม่จริงจังนัก เอาไว้ลดรายจ่าย คงไม่ถึงกับต้องไปพัฒนาสายพันธุ์ด้วยการผสมเกสรเองเหมือนอย่างที่เคยเรียนรู้แต่ก่อน ตอนนี้เอาแค่มีปลูกมีกินให้เหมาะกับวิถีชีวิตก็พอแล้ว

เมล็ดฟักทองญี่ปุ่น

เมล็ดฟักทองญี่ปุ่น

เมล็ดฟักทองญี่ปุ่น

ซื้อฟักทองญี่ปุ่นมา กะจะเอาเมล็ดมาปลูก เพราะด้วยเหตุที่ว่า ผลของมันมีผิวเกลี้ยง ทำความสะอาดได้ง่าย กว่าฟักทองทั่วไป

พอเอาผลมากินก็เหลือเมล็ด ส่วนหนึ่งก็แบ่งไปปลูก ส่วนหนึ่งก็ลองเอามาคั่วกิน มันไม่เหมือนเมล็ดฟักทองทั่วไป คือเมล็ดฟักทองญี่ปุ่นนั้นหนากว่า เปลือกนั้นหนาถึง 1 มิลลิเมตรเลยทีเดียว ต้องกัด แกะ กะเทาะเอาถึงจะได้กิน ไม่เหมือนเมล็ดฟักทองทั่วไปที่เคยคั่ว กินทั้งเปลือกได้เลยเพราะเปลือกมันบาง

แล้วเวลาคั่วนี่ก็ยากกว่าเพราะเปลือกมันหนา มันจะไม่แตกแล้วกระเด้งไปมาเหมือนฟักทองทั่วไป แต่มันจะระอุ สุกอยู่ข้างใน ดังนั้น จะคั่วให้ถึงขั้นเปลือกแตกก็คงจะสุกจนแห้งเกินไป ต้องคอยสังเกตมากกว่าเมล็ดฟักทองทั่วไป

พอรวมองค์ประกอบเรื่องการคั่วเมล็ดกินด้วยแล้ว การปลูกฟักทองญี่ปุ่นนั้นมีน้ำหนักลดลงไปทันที ไปหาพันธุ์ฟักทองไทยที่ผิวมันเรียบ ๆ มาเพาะดีกว่า ซึ่งก่อนหน้านี้ผมก็เก็บไว้ชุดหนึ่ง ซื้อฟักทองมาจากตลาด ผิวเรียบดี เดี๋ยวก็คงปลูกและคัดพันธุ์ไปเรื่อย ๆ

[30] ลองกินมะเขือเทศ + เก็บเมล็ด

diary-0030-ลองกินมะเขือเทศ

30. ลองกินมะเขือเทศ + เก็บเมล็ด

หลังจากที่ปลูกมะเขือเทศแล้วได้ผล ก็เลยคิดว่าน่าจะทดลองปลูกมะเขือเทศพันธุ์อื่น ๆ บ้าง

เมื่อคิดอย่างนั้น ก็เลยไปลองซื้อมากินดู ว่าแต่ละพันธุ์นั้นมีรสชาติอย่างไร (ปกติกินแต่มะเขือเทศทั่วไป) ซึ่งก็ได้ผลมาว่า บางชนิดเนื้อแน่น บางชนิดเนื้อไม่แน่น บ้างก็ออกหวาน บ้างก็ไม่ค่อยหวาน และก็ได้ประสบการณ์ใหม่ว่า มะเขือเทศกินสดก็ดีเหมือนกัน โดยเฉพาะพวกผลเล็ก ๆ กินไปก็คล้าย ๆ องุ่น ก็น่าปลูกดีเอาไว้กินเป็นผลไม้

ที่ซื้อมาลองก็มะเขือเทศที่ขายในห้างทั่วไป ผมซื้อมาอย่างในรูปนี้ก็ 5 ชนิด ก็แพงอยู่เหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้แพงที่สุด ตกแพคละ 20-50 บาท ไอ้ที่แพคละ 100-300 นี่ซื้อไม่ลง มันอาจจะหวานกว่าละมั้ง แต่ที่กินไป 5 ชนิดนี่แทบไม่ได้ต่างกันขนาดนั้น คือไม่มีนัยสำคัญในความหวาน ซึ่งการซื้อผลสดมาลองกินก็น่าจะดีกว่าซื้อเมล็ดพันธุ์ที่เขาขายเป็นซอง เพราะถ้าซื้อแบบนั้น กว่าจะรู้ว่ามันรสเป็นอย่างไร ก็ต้องรอโต

แต่วิธีของผมนี่จะเลือกปลูกจากที่ได้ทดลองกินแล้ว เหมือนย้อนขั้นตอนไปอีกขั้น กินแล้วก็เก็บเมล็ดเอง เคยลองแล้วได้ผล และมันไม่ยากก็เลยเลือกใช้วิธีนี้

การปลูกพืชผักของผม ไม่เหมือนเกษตรกรเขาทำ แต่จะทำเหมือนการวิจัย ทดสอบ ทดลองอะไรไปเรื่อย เน้นเอาความรู้ ส่วนผลผลิตนั้นเป็นผลพลอยได้

ถ้ามะเขือเทศชุดนี้เพาะสำเร็จแล้ว ลงปลูกแล้ว ได้ผลแล้ว จะเอามาให้ดูกันอีกที

[28] คั่วเมล็ดมะม่วงหิมพานต์

diary-0028-คั่วเมล็ดมะม่วงหิมพาน

28.คั่วเมล็ดมะม่วงหิมพานต์

ด้วยความที่ว่าอยากจะปลูกมะม่วงหิมพานต์ไว้สัก 4-6 ต้น เพราะเป็นพืชที่ให้ทั้งโปรตีน ให้ทั้งน้ำมัน ทั้งเป็นที่นิยมอีกต่างหาก เอาเป็นว่ากินเองก็ได้ ทำขายก็คงพอมีคนสนใจ

ทีนี้ก่อนจะปลูก มันก็ต้องศึกษากันก่อนว่ากระบวนการที่จะทำให้ได้กินเนี่ย เขาทำอย่างไร ไม่ใช่ว่าปลูกแล้วแปรรูปยาก ขั้นตอนเยอะ อะไรแบบนี้มันก็ไม่ไหว

พอดีว่ามีคนเขาให้เมล็ดมะม่วงหิมพานต์มาให้ปลูก เราก็เลยแบ่งส่วนหนึ่งมาทดลองคั่วดู ก่อนจะคั่วก็เปิดหาความรู้กันในอินเตอร์เน็ตนั่นแหละ ตามที่่เขาทำให้ดูกัน เราก็เรียนรู้ไป

พอมาถึงคราวทำจริงนี่ก็ระวังเหมือนกัน เพราะที่เขาทำให้ดูนี่มันติดไฟง่าย เราก็ลองเอาหม้อเก่านี่มาคั่ว ก็คั่วไป ใช้ไม้เขี่ย วน ๆ ไปให้มันร้อนหลาย ๆ ด้าน ไม่นานนักก็ไฟลุก เราก็ตายใจ เห็นเปลือกมันหนาเลยปล่อยให้ไฟลุกไปสักพัก รอบแรกได้แบบรูปขวาบน น้ำตาลมาเชียว สรุปว่าเสีย

รอบสองพอจะกะเวลาได้ คือถ้าไฟติด ก็ดับแล้วเลิกเลย ก็ออกมาดูดี แต่เมล็ดมันไม่เต่งเหมือนที่เราซื้อกินกัน ก็ไม่รู้ว่าเพราะอะไรเหมือนกัน แต่ก็กินได้

สรุปลองกินทั้งแบบยั่งไม่คั่ว คั่วแล้วไหม้ คั่วแล้วยังไม่ไหม้ ก็โอเค สรุปความคิดว่าจะปลูกมะม่วงหิมพานต์ไว้กินก็ผ่าน ไว้ปลูกโตให้ผลแล้วค่อยมาว่ากันอีกที

เก็บเมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่ม

เก็บเมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่ม

เก็บเมล็ดพันธุ์ถั่วพุ่ม

ผมเคยปลูกถั่วพุ่มไว้หนึ่งแปลงเล็ก ๆ ขนาด 4*1 เมตร ผลที่ได้ก็ดีเชียวล่ะ แต่ก็มาเสียตรงที่ปล่อยมันไว้กับฟ้ากับฝนนานไปหน่อย ก็ประมาณ 3 เดือน

แต่กลับมามันก็ยังไม่ถึงกับตาย แค่พิการไปบ้าง ใบไม่มี เหลือแต่ต้นที่ยังมีสีเขียว ๆ พอรดน้ำดูแลไปสักพัก ใบก็เริ่มผลิออกมาใหม่ ไม่นานนักก็ให้ผล คือมีฝักถั่ว แต่ไม่งามหรอก ต้นหนึ่งได้หนึ่งฝักก็ถือว่าเก่งแล้ว กับสภาพของต้นที่มันเป็น

เนื่องจากเมล็ดพันธุ์ชุดนี้ซื้อมา แล้วก็ไม่อยากจะต้องเสียเงินไปซื้ออีก ก็เลยยังไม่เด็ดไปกิน ถึงจะเด็ดไปกินก็ได้ไม่กี่ฝัก เลยคิดจะเก็บเมล็ดไว้ปลูกชุดใหม่น่าจะดีกว่า

แต่การจะไปปล่อยไปตามธรรมชาติ บางทีฝักก็ไม่สมบูรณ์ มักจะมีแมลงมากินตรงกลางฝัก ก็เหมือนจะได้เมล็ดที่ไม่สมบูรณ์ตามไปด้วย

สุดท้ายนึกได้ ไปเจอห่อผ้าที่เขาไว้ห่อของชำร่วย ก็เลยเอามาห่อฝักเลย หนึ่งฝักนี่ก็คงได้ไม่ต่ำกว่า 5 เมล็ด ก็จะลองปลูกต่อดู ขึ้นไม่ขึ้นอย่างไรค่อยว่ากันอีกที ถ้าขึ้นก็ดี จะได้มีปลูกมีกินไปเรื่อย ๆ ไม่ขึ้นก็ลองศึกษากันต่อไป

เมล็ดฟักทองคั่ว

เมล็ดฟักทองคั่ว

เมล็ดฟักทองคั่ว

หลังจากที่เรากินเนื้อฟักทองแล้ว ก็แยกเมล็ดไว้ ล้างแล้วตากให้แห้ง แห้งแล้วก็เอาไปคั่วไฟอ่อน ๆ ก็จะได้เมล็ดฟักทองคั่วที่กินได้ทั้งเปลือก

ถ้าใช้ไฟแรงไป หรือเมล็ดถึงระยะที่สุกดี เมล็ดจะพองออกแล้วแตกคล้าย ๆ ข้าวโพดคั่ว คือ อาจจะมีเด้งออกจากกระทะบ้าง ก็หาอะไรมาปิดกันไป คั่วได้สักระยะหนึ่งเอาพอสีเปลี่ยน ไม่ถึงกับไหม้ ก็เลิกได้ เอามาพักไว้ให้เย็นก็กินได้แล้ว กรอบ ๆ กินได้ทั้งเปลือก เก็บไว้กินได้หลายวัน

ส่วนใหญ่แล้วจะเหลือเมล็ดฟักทองมาคั่วเสมอ เพราะเมล็ดที่เก็บไว้ปลูกต่อ ก็ไม่ได้เก็บทุกลูก เก็บเฉพาะลูกที่ดูดีตามที่เราต้องการ เช่น ขนาดพอเหมาะ ผิวสวย เมล็ดโตแข็งแรง เป็นต้น

เมล็ดที่เก็บไว้ทำพันธุ์นี่ไม่ต้องใช้เยอะ อย่างในรูปนี่ปลูกได้เยอะเลย สำหรับตอนนี้ผมปลูกแค่ 10 – 20 ต้นก็พอแล้ว ดังนั้นตอนนี้ก็เลยเก็บเมล็ดไว้ปลูกนิดหน่อยเท่านั้น ส่วนที่เหลือเอามาคั่วกิน